Voor een uitgebreide bespreking van onderstaande (members only) kan u via deze link terecht op de bestandsbibliotheek van V-ICT-OR.
De werking van V-ICT-OR gaat sinds 2003 ruimer dan alleen Vlaanderen. Als lid van de internationale koepel de ‘Linked Organisation of Local Authorites’ (LOLA) werken we op wereldschaal mee aan de coaching en begeleiding van de lokale overheidssector en hun ICT. Sinds 2012 neemt V-ICT-OR het voorzitterschap waar van deze koepelorganisatie, met als voorzitter Eddy Van der Stock.
Binnen deze koepel vertalen we onze werking onder de noemer ‘LOLA Flanders’ op internationaal niveau met deskundigen uit de lokale overheidssector. In dit kader delen deze deskundigen elk jaar mee welke technologietrends we in de gaten moeten houden. Thema’s zoals smart cities, artificiële intelligentie, blockchain … en hun inzetbaarheid binnen de lokale overheden zijn daarbij discussieonderwerpen. In de publieke sector maakt het niet zozeer uit hoe slim een technologie is, maar wel wat de waarde is die het met zich meebrengt, de kost die het behelst en de risico’s die gepaard gaan met de overgang van de oude naar de nieuwe technologie. De zaken liggen anders in de consumentenmarkt, waar slimme IT op zich een verkoopargument vormt.
Wat zorgt ervoor dat de publieke sector niet altijd meegaat in de nieuwste technologietrends? De budgettaire impact vormt uiteraard een belangrijke factor, maar wat ook meespeelt zijn de factoren waarmee lokale besturen de burger beschermen tegen de effecten van besparingen versus uitgaven:
- Verhoging van productiviteit bij het personeel
- Automatisering en zelfbediening voor de burger
- Digitalisering (transformatie, change)
- Een grotere vraag naar inzicht en management
- Cyberveerkracht (niet alleen IT-security)
- Samenwerkingsverbanden en kennisdeling
- Commercialisering
- Opbouw van vaardigheden en capaciteit
- Omgang met verouderde IT
- Data en informatie
- Adoptie van nieuwe technologieën
- Nieuwe risicomodellen en nieuw risicobeheer
- Een efficiënt changemanagement
- Een nieuwe definitie van interventie
- Relatiegerichte diensten
- Digitalisering van niet externe, maar ook interne systemen
- Politiek (onvermijdelijk)
Elk van deze factoren wordt bij ieder lokaal bestuur anders behandeld. Wat wel uniform is, is het uitgebreide gamma aan kritische diensten en het aantal onderwerpen waar lokale besturen aan werken, zoals sociaal welzijn, omgeving en onderwijs. Er is duidelijk nood aan meer delen en standaardisatie. De kans is groot dat de besparingen die al jaren aan de gang zijn in 2019 tot hun einde komen. Verwacht wordt dat vanaf dan de overheid gericht zal beginnen investeren.
In het verleden was de argumentatie voor transities inzake IT meestal kort door de bocht: “De dienst kost x € en de verandering/beëindiging/verkoop zal y € besparen.”. Men wordt zich meestal te laat bewust van de breder reikende sociale gevolgen van besparingen, gevolgen die vaak betrekking hebben op een complex palet van publieke diensten. Voorbeelden zijn het sluiten van een bibliotheek, wat impact heeft op de ontwikkeling van een kind, of het sluiten van busdiensten op het platteland, wat eenzaamheid en isolatie in de hand kan werken. Vandaag beschikken we echter over de data en analysemogelijkheden om die impact in kaart te brengen, en worden die mogelijkheden voor steeds meer mensen toegankelijk.
CIO’s moeten een balans vinden tussen verouderde IT en nieuwe IT. Aan de ene kant kan het zijn dat een oud IT-systeem ‘doet wat moet’, stabiel en betaalbaar is. Aan de andere kant kan het zijn dat het systeem een bredere structurele ‘upgrade’ in de weg staat. Misschien nog belangrijker dan deze balansoefening m.b.t. IT zijn de niet IT-gerelateerde factoren:
- Houding m.b.t. IT-oplossingen: grote, traditionele IT-oplossingen versus kleinere IT-oplossingen zoals cloudoplossingen
- Cultuur en gedrag in de IT-sector, zoals de benadering van IT-risico’s en cybersecurity
- IT-beleidsdocumenten, -processen en -praktijken die achterhaald zijn
- IT-vaardigheden en -ervaring – wees digitaal leider, en niet louter IT-bewaker
- Bedrijfsvaardigheden – het kunnen presenteren van nieuwe cases, voorstander zijn van verandering, innovatie nastreven
Met betrekking tot de brexit worden er best oplossingen gezocht voor enkele problemen die ook in 2019 nog steeds zullen spelen:
- Vaardigheden
- Onzekerheid
- Lokale economie
- Vraag naar sociale diensten
- Cybersecurity
- Politieke focus
Enkele technologietrends die belangrijk zijn, maar die zich traag ontwikkelen, en waar we dus in 2019 nog niet concreet mee aan de slag kunnen gaan:
- Blockchain
- Zelfrijdende voertuigen
- Drones
- Kwantumcomputers
IT-leiders in de publieke sector staan steeds meer onder druk, en dit door de toenemende complexiteit van gevraagde diensten, de uiteenlopende technologische mogelijkheden en de beperkingen van verouderde technologie. Om hieraan het hoofd te bieden, moeten drie kernbegrippen als een mantra doorheen alle trajecten herhaald worden:
- Vereenvoudigen (simplify): IT-strategieën, businesscases, aankopen (procurement) en IT-architecturen
- Standaardiseren (standardise): gegevens, IT-beleid, methoden en leveranciersbeheer
- Delen (share): informatie, vaardigheden, kennis, dienstverlening en goede praktijken.