Drones zijn in. Van de kleine helikopters tot de grote racedrones, drones worden ingezet voor verschillende zaken. Voorbeelden zijn het afleveren van postpakketten, het nemen van foto’s voor journalistieke doeleinden of het leveren van hulp bij rampen (zie https://www.amazon.com/b?node=8037720011 voor een demonstratie van een drone die voor Amazon pakjes aflevert). Maar is een drone met een camera geen inbreuk op de privacywet? Mag ik zomaar toelaten dat een drone van mijn buurman boven mijn tuin foto’s neemt? En mag zo’n drone zich bevinden op niet-publiek toegankelijke delen van mijn gemeente?
We moeten allereerst het onderscheid maken tussen publieke en private locaties. Als iemand zich bevindt op een publieke plaats, dan geeft die persoon in principe zijn stilzwijgende toestemming om gefotografeerd te worden. Als bepaalde personen zich toevallig op een foto bevinden die is genomen op een publieke plaats, dan gaat men er in principe ook van uit dat een toestemming voor het verdere gebruik van die foto niet vereist is. Hetzelfde geldt wanneer er afbeeldingen van een menigte worden genomen.
Daartegenover staat fotografie van private locaties. Dit houdt in principe een schending van de privacy in, zeker als objecten herkenbaar in beeld zijn gebracht. Belangrijke wetten in dit opzicht zijn de wet op persoonsgegevens (GDPR) en de Privacywet. Ook andere regels spelen mee, zoals bv. artikel 544 van het Burgerlijk Wetboek dat zegt:
"Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak het genot te hebben en daarover te beschikken, mits men er geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten of met de verordeningen."
Op basis van die wet kunnen buren bij een eigenaar aankloppen voor een schadevergoeding, mits een loutere overschrijding van de "normale burenhinder" tussen de eigenaars, zelfs zonder dat die eigenaar een effectieve "fout" heeft begaan. Concreet: stel dat een eigenaar een drone lanceert uit zijn tuin en foto’s maakt van de tuin van de buurman, dan kan dit als een overschrijding van de burenhinder worden beschouwd. Dit is immers geen natuurlijke situatie en een gevaar voor de privacy van de buurman.
Voor meer info rond artikel 544 BW, zie http://www.schadeweb.be/burenhinder-foutloze-aansprakelijkheid-artikel-544-bw
Naast de kwestie privaat/publieke locatie is er ook zoiets als ‘het portretrecht’ (ook bekend als het recht op afbeelding). Een herkenbare afbeelding (ruime zin) van jou mag niet zomaar tot stand komen en gebruikt worden zonder uw toestemming. M.a.w. als een drone herkenbare foto’s maakt van u, dan moet u daarvan geïnformeerd worden en moet u uw toestemming geven voor een eventueel gebruik van dat fotomateriaal. Wordt u niet geÏnformeerd (en hebt u dus geen toestemming verleend) en u komt dit te weten, dan kunt u de vernietiging van die foto’s eisen. Uiteraard mag een dergelijke foto daarnaast noch uw eer of goede naam, noch uw privacy in het gedrang brengen.
Zie ook: https://mediawijs.be/dossiers/dossier-mediamakers/wat-het-portretrecht-het-recht-op-afbeelding
Er wordt een uitzondering gemaakt voor publieke of tijdelijk publieke personen: deze mensen worden vaak gefotografeerd en gefilmd en de wet is soepeler in dit opzicht. Maar er is nog steeds sprake van een inbreuk wanneer het gaat over schending van de privacy of wanneer foto’s gebruikt worden voor commerciële doeleinden zonder toestemming van de persoon in kwestie.