“Architectuur is een navigatiesysteem voor een organisatie om gecontroleerd te bewegen in de afgesproken richting en onderweg niet te verdwalen …”
Hebben we zo’n navigatiesysteem binnen lokale besturen in Vlaanderen? Het antwoord is jammer genoeg neen, maar we zijn niet alleen want ook de bovenlokale overheden blijven hier in gebreke. Tijdens een recent onderzoek, naar aanleiding van een masterthesis public management aan de Antwerp Management School werd onder begeleiding van prof. Dr. Hans Mulder op zoek gegaan naar de bouwblokken die nodig zijn om een “slimme” gemeentelijke referentiearchitectuur op te zetten. Meer nog er werd aangetoond dat zo’n kader – eens de bouwblokken bekend zijn – ook effectief en snel kan ontworpen worden. Het begrip van de fase waarbij vooral de componenten vorm krijgen noemen we “architectureren”, het tekenen van het navigatiesysteem met andere woorden. Een fase die vooraf gaat aan het effectief ontwikkelen, implementeren en beheren.
Uit diverse bevragingen blijken de lokale besturen vooral op zoek te zijn naar deze guideline waarin men “gecontroleerd” kan bewegen in de juiste richting. Na informatieveiligheid kwamen begeleiding, strategie en beleid als belangrijke prioriteiten naar voor. We focussen ons de komende periode op dat kader dat gecreëerd wordt, een evident minimum waar we met z’n allen de richting mee kunnen bepalen.
De studie vergeleek modellen vanuit Estland, Schotland en Nederland met bouwstenen vanuit het Vlaamse gewest en de federale overheid. Bovendien werd via interviews, surveys en enquêtes getoetst wat de reële behoefte was van de lokale besturen zelf. De resultaten waren verbluffend eenduidig en brachten maar liefst 79 inzichten die doorvertaald werden naar 30 architectuurprincipes. Principes die we als referentiearchitectuur van een Vlaamse lokale overheid kunnen gaan beschouwen. De stap om per architectuurprincipe de weg er naartoe vast te leggen – naar voorbeeld van de Nederlandse GEMMA2 – is dan ook de logische volgende stap. Heel specifiek – naast de bouwstenen die vooral de bovenlokale overheden dienen aan te reiken – kwamen uit het Schotse model ook enkele ondersteuningsprincipes:
- “Generic Services Model” - generieke service die de architectuur ondersteunen, oa procurement
- “Ideal Services Model” - roadmap naar een ideaalbeeld vastleggen – “de af te leggen weg”
- “Catalogue of Reusable Components” - herbruikbaarheid aantonen van componenten en ze verzamelen in een catalogus
De aandachtige lezer herkent hier meteen de ondersteuningsprincipes waar V-ICT-OR het afgelopen jaar mee bezig is geweest via de VlaVirGem webtool en de softwarecatalogus.
Gelet op de absolute noodzaak in het terrein lijkt het ons interessant om de oefening verder af te maken. Meer nog, men zou deze oefening daadwerkelijk kunnen gaan opzetten in een proeftuinomgeving, waarbij generieke bouwblokken uit de informatie- en technologische systeemsoorten worden geoperationaliseerd vooraleer deze in dienst worden gebracht bij een lokaal bestuur. Een vraag die we al langer stellen.
Het is alvast onze bescheiden bedoeling om hiermee door te gaan en jullie stap voor stap mee te nemen in de manier waarop een gemeentelijke referentiearchitectuur er kan uitzien. Donderdag lichten we alvast een eerste tip van de sluier op onze kennisdag.
Een beeld zegt meer dan duizend woorden en daarom dit. "Lokaal e-government bestaat momenteel uit minstens vier dezelfde puzzels die door elkaar gegooid werden, heel wat stukjes zijn dezelfde en andere ontbreken - vooral de hoeken en de zijkanten. De doos met de foto om aan de puzzel te beginnen werd nooit gemaakt ... de komende periode wil V-ICT-OR deze doos aanreiken om eindelijk na jaren puzzelen zonder doel, de puzzel effectief te leggen."
We houden jullie op de hoogte …