Gemeenten worden voortdurend geconfronteerd met nieuwe uitdagingen - zoals veranderingen in beleid, regelgeving of standaarden - die invloed hebben bij de opzet van hun dienstverlening.
In onze denkoefening van een Vlaamse Virtuele Gemeente zijn we er bij V-ICT-OR | VLAAMSE ICT ORGANISATIE sinds 2013 vanuit gegaan dat de “referentiearchitectuur” van elke Vlaamse gemeente identiek zou kunnen zijn, om samen die uitdagingen aan te gaan. Onze oefening focuste zich op het indelen van zo’n collectieve architectuur in generieke – maximaal atomaire – referentiecomponenten.
De VlaVirGem-architectuur diende gemeenten te ondersteunen bij het aansturen van (ICT-)ontwikkelingen en vernieuwingen en bood een gemeenschappelijk kader als basis. De gemeentelijke bedrijfsarchitectuur werd een puzzel van referentiecomponenten (of applicatiecomponenten), architectuurprincipes, koppelingen en standaarden (vnl. OSLO, een jaar eerder opgestart). Door nieuwe ontwikkelingen, aankopen of implementaties onder één architectuur te laten plaatsvinden, werd ervoor gezorgd dat de oplossingen beter met elkaar kunnen “samenwerken”. Een pijnpunt dat we 10 jaar later nog steeds herkennen.
Dieper onder de motorkap van de VlaVirGem referentiearchitectuur zien we voornamelijk de aangehaalde referentiecomponenten (dienstverleningscomponenten, in sommige literatuur applicatiecomponenten genoemd). Componenten die de basisbouwstenen aanreiken waarmee het landschap van gemeentelijke applicaties wordt opgebouwd. Anders gezegd kunnen softwarepakketten vorm krijgen door één of meerdere van deze componenten te combineren met elkaar. Het biedt een meer “verkruimeld” inzicht van hoe een component kan ingezet te worden.
Op zich zijn deze componenten dus modulaire, zelfstandig inzetbare en vervangbare onderdelen van een systeem dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde - en bij voorkeur open - interfaces. Ze bieden op hun beurt functionaliteiten die nodig zijn om applicatiediensten te leveren.
Deze gewijzigde zienswijze op software bracht potentieel voor de puzzel van de gemeentelijke IT-infrastructuur, die nu meer gezien werd als zijnde een samenstelling van componenten en niet langer als pakketten/monolieten. Door in componenten te gaan denken, creëerden we als het ware puzzelstukken die we bij elkaar konden brengen om verschillende softwaresystemen of applicaties te gaan bouwen. Puzzelstukken die je slechts één keer dient te bouwen, meerdere keren kan hergebruiken en kostendelend kan opzetten. Dit in combinatie met de bouwstenen van de Vlaamse overheid in een MAGDA first strategie.
Dat er binnen dit soort oefeningen – die we gerust een paradigmashift in de lokale IT-infrastructuur durven noemen – ook plaats is voor bestaande technologische oplossingen die hun functionaliteiten open ontsluiten als ware het ‘virtuele generieke componenten’, tonen we alvast aan in de onderstaande conceptuele figuur …
Meer weten? Kom luisteren naar 10 jaar VlaVirGem op ShoptIT - 11 mei - Flanders Expo Gent.