Open Data - een reflexie

Waarom open data soms op zich laat wachten

In die enkele jaren bezig te zijn met open data heb ik heel wat redenen gehoord om niet aan open data te doen. Bij het Open Data Institute werd hier al vaak mee gespot, en werden net zoals de fasen van Kübler-Ross, de fasen van Open Data opgesteld… van ontkenning tot aanvaarding. Deze fases worden doorwandeld door iedereen binnen een bepaalde organisatie, tot er uiteindelijk genoeg mensen hebben beslist: deze data mag open worden gesteld.

We hebben beslist om aan Open Data te doen

Yes! We hebben een organisatie zo ver gekregen om open data in hun beleid op te nemen. Ondertussen heb ik geleerd om hiermee niet te snel gelukkig te zijn, want nu wordt er vaak verondersteld dat het nu aan Open Knowledge Foundation Belgium is om die data “used” en “useful” te maken, zoals ons mantra klinkt. In het verleden hebben we hier al vaak op ingespeeld en zijn we hackathons beginnen organiseren.

Hackathons of hack-dagen zijn dagen waar technische profielen worden uitgenodigd om een app of toepassing van eender welke soort te bouwen. Op het einde van de dag, of de enkele dagen, wordt een winnaar gekozen uit de groep.

Stop de open data hackathons in België

Even nuanceren, of ik krijg op mijn donder als deel van het project Apps for Europe, waar ook V-ICT-OR deel van uitmaakt.  Een hackathon, en zeker die in de reeks van Apps for Europe, zijn schitterende incentive-leveranciers voor de creatieve start-up scene om open data te ontginnen om een meerwaarde te bieden op hun zaak, app, enzovoort.

Vanwaar dan deze uitspraak? Wel, een lokaal bestuur heeft heel wat verantwoordelijkheden. Als een beleidsbeslissing wordt genomen, dan is het aan de medewerkers van het lokaal bestuur om zo snel mogelijk een vinkje te krijgen naast deze beleidsbeslissing. Een Apps for {mijn lokaal bestuur} is een ideaal middel om snel een vinkje te kunnen zetten naast enkele beleidsbeslissingen: we doen co-creatie, we hebben een evenement georganiseerd voor project X, we doen aan open data, we zijn een smart city… Al van dit heeft geen ingrijpende veranderingen nodig in de alledaagse processen van deze lokale overheid. Hier ligt het probleem, want als de open data na de hackathon niet meer verder worden ontwikkeld (dit zijn vaak exports die werden gevraagd enkel voor de hackathon), dan is er bij definitie geen opendatabeleid meer.

Een opendatabeleid draait dus rond nieuwe soorten processen. Processen waar in verwerkt moet worden dat iemand, een functie of een deel van de organisatie verantwoordelijk wordt gesteld voor een bepaalde dataset, alsook om de feedback die wordt geleverd van buitenaf te verwerken. Een opendatabeleid draait rond meer dan gewoon een file online plaatsen, het draait ook rond het duidelijk maken van het intern model, en eventueel het model linken aan bestaande open standaarden. Zo worden de data interoperabel met andere datasets van andere diensten, steden of zelfs andere landen en continenten.

Contactgegevens van alle steden, die zouden toch open data moeten zijn

“Hé Pieter, dataset X, die zou toch open data moeten zijn“. Deze zin hoor ik maar al te vaak en tot grote verbazing van de persoon waarmee ik aan het spreken ben, ben ik er niet altijd mee akkoord. Contactgegevens en openingsuren bij lokale overheden? Ja, daar wel: hoe weet je anders wanneer je bijvoorbeeld naar het containerpark moet? Of waar en wanneer je een rijbewijs kan gaan afhalen? En wat als ik een lijst wil krijgen van de ICT verantwoordelijken in Vlaanderen?

Wel, daarvoor dient OSLO. OSLO is een project waar we samen met V-ICT-OR mogen aan werken om een open standaard te bouwen voor lokale overheden. Ze zorgen dat er niet zomaar een vinkje kan worden gezet naast “we doen open data”, maar het zorgt ervoor dat open data mee wordt genomen in de interne processen van het databeleid.

Werkgroep project 'gedeelde catalogus voor publieke dienstverlening'. Dit project werd ingediend

door V-ICT-OR, Stad Gent en VDAB in het kader van de VIP projecten van CORVE. Academische partners

zijn iMinds, Multimedialab en MICT.